Związek Fryderyka Chopina i George Sand od dekad inspiruje artystów i badaczy, prowokując do pytań o granice swobody twórczej w literackiej interpretacji historii. Podejmując się napisania powieści „Ich pierwsze lato w Nohant”, stanąłem przed tym samym dylematem: jak wiernie oddać realia epoki, nie rezygnując z literackiej kreacji?
Punktem wyjścia stała się istniejąca dokumentacja: korespondencja, dzienniki, wspomnienia – tworząca solidny fundament faktograficzny. Z szacunku dla pamięci tych niezwykłych postaci, ale także dla czytelnika, zignorowanie jej byłoby niedopuszczalne. Jednakże powieść obyczajowa, a taką ma przecież być „Ich pierwsze lato w Nohant”, z definicji gatunku nie aspiruje do miana biografii sensu stricto. To nie podręcznik historii. Jej celem jest nie przede wszystkim relacjonowanie faktów, ale budowanie żywego, emocjonalnego obrazu, który pozwoli czytelnikowi doświadczyć historii w subiektywnym ujęciu autora. W tym kontekście pewna doza artystycznej interpretacji staje się nie tylko uprawniona, ale wręcz niezbędna. Na szczęście nawet najdrobniejsze detale historyczne zawsze pozostawiają pewną przestrzeń dla interpretacji. Oczywiście – niemożliwe jest pełne odtworzenie myśli i uczuć Chopina czy George Sand. Ich motywacje, wewnętrzne rozterki, niedopowiedziane słowa – to sfera domysłów, otwierająca pole dla pisarskiej wyobraźni, ale jednak tylko domysłów. Wyzwaniem jest znalezienie równowagi między historyczną rzetelnością a literacką fikcją. Z jednej strony – pisarz powinien uszanować podstawowe fakty i nie podejmować się manipulowania historią, zmieniając bieg losu bohaterów, na przykład „ożenić” Chopina z pisarką i sprawić, by z tego związku narodziły się dzieci. Z drugiej strony – ma prawo wypełniać „białe plamy” twórczą interpretacją, pogłębiać psychologiczny rys postaci, kreować dialogi i sceny, które mogły się wydarzyć. Pamiętajmy, że związek Chopina i Sand budził kontrowersje już za ich życia, a różne źródła oferują odmienne interpretacje wydarzeń. Jako pisarz mam prawo wybrać tę, która najlepiej służy mojej wizji artystycznej, o ile, powtórzę raz jeszcze, nie zniekształci to fundamentalnej prawdy o tej relacji. Szansą jest również ukazanie mniej znanych aspektów historii. O ile podstawowe fakty dotyczące pobytu w Nohant są powszechnie znane, o tyle zawsze można się skupić na subtelnościach relacji, codzienności, intymnych momentach bohaterów.
Wyobraźmy sobie taka oto scenerię: jest Lato 1839 roku, Nohant. Słońce wylewa się na zielone pola, a w powietrzu unosi się zapach kwitnących lip. W salonie, wśród porozrzucanych nut i książek, Fryderyk Chopin gra na fortepianie. Delikatne dźwięki nokturnu wypełniają przestrzeń, tworząc atmosferę melancholijnego spokoju. Wokół niego krzątają się dzieci George Sand: Maurycy rysuje węglem w swym notatniku, a Solange bawi się lalką. Sama George Sand, z piórem w dłoni, siedzi przy oknie, co chwila zerkając na Fryderyka i swoje pociechy. Po raz pierwszy spędzają lato razem, tworząc namiastkę rodziny. Czy w tym sielskim obrazie kryje się zapowiedź przyszłych konfliktów, napięć, które zburzą ten kruchy spokój? Czy odnajdziemy tu ślady rodzącej się miłości, wzajemnej fascynacji, ale i pierwszych symptomów niezrozumienia? Właśnie te niedopowiedzenia, te momenty zawieszenia między beztroską a przeczuciem nadchodzących burz, stanowią najciekawszy dla mnie – powieściopisarza, materiał. Jak Chopin odnajduje się w roli niemal ojczyma? Jak George Sand godzi obowiązki matki z potrzebami artystki i kochanki? Wreszcie: jak dzieci reagują na obecność tego chorowitego mężczyzny, który wkroczył w ich poukładany świat? To właśnie te pytania, te drobne gesty, spojrzenia, niewypowiedziane słowa, pozwalają wniknąć w głąb ich relacji, zrozumieć dynamikę tego niezwykłego związku. Nohant, lato 1839 roku – to dla mnie więc nie tylko miejsce i czas, to scena, na której rozgrywa się spektakl subtelnych niuansów i emocji skrywanych pod maską codzienności. To właśnie takie niuanse będę probować uchwycić piórem, sprawiając, że historia Chopina i George Sand ożyje na nowo.
Związek Chopina i Sand to nie tylko historia miłości, ale i starcie dwóch silnych osobowości, dwóch światów – świata muzyki i świata literatury. To również opowieść o życiu artystów w XIX wieku, o ich zmaganiach z chorobą, z niedostatkiem pieniędzy, z krytyką. Podejmując się tego tematu, mam przed sobą zadanie niezwykle ambitne, ale i fascynujące. Obiecuję, że podejdę do niego z pokorą, ale i z odwagą, by stworzyć powieść, która nie tylko będzie wierna podstawowym faktom, ale i porwie czytelnika swoją narracją i pozwoli na nowo odkryć geniusz Chopina i George Sand.